آنچه از پاک‌کن باید بدانیم
"شاید همیشه فرصت اصلاح کردن اشتباهاتمان را نداشته باشیم؛ اما پاک‌کن‌ها این فرصت را به ما می‌دهند. این فرصت را می‌دهند تا دوباره نگاه کنیم، اشتباهاتمان را اصلاح کنیم و درخواست‌هایمان را از نو بنویسیم. "
-
پاک‌کن چیست؟
پاک‌کن (Eraser) یکی از ابزارهای ضروری در مجموعه نوشت‌ابزار است که برای پاک کردن نوشته‌های مدادی، جوهری یا طراحیهای خاص استفاده میشود. این ابزار کاربردی در انواع و جنس‌های مختلفی طراحی و تولید میشود که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند. این وسیله معمولاً از مواد نرم و خاص مانند لاستیک و وینیل تشکیل شده است که امکان اصلاح و بهبود نوشتار را فراهم می‌کند. پاک‌کن ها به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به نوشتن دوباره و بدون آسیب رساندن به کاغذ خطاها را اصلاح کنند و نوشته‌های خود را بهبود بخشند.
-
تاریخچه پاک‌کن:
در ابتدا، انسان‌ها برای اصلاح اشتباهات نوشتاری از مواد طبیعی و غیررسمی استفاده می‌کردند. به عنوان مثال، از تکه‌های خمیر نان (که قابلیت حذف نوشته‌های مدادی را داشتند) یا سنگ‌های نرم بهره می‌بردند. با ظهور مدادهای گرافیتی، نیاز به ابزارهایی برای پاک کردن نوشته‌ها بیشتر احساس شد.
در حدود سال ۱۷۷۰ میلادی، ادوارد نایر (Edward Nairn) به‌طور تصادفی متوجه شد که یک تکه لاستیک می‌تواند رد مداد را پاک‌کند.
در سال ۱۸۳۹، چارلز گودیر (Charles Goodyear) فرآیند ولکانیزاسیون را ابداع کرد که با استفاده از گوگرد لاستیک را مقاوم‌تر و پایدارتر می‌کرد. این تحول اساسی موجب شد پاک‌کن های لاستیکی به‌عنوان ابزار اصلی اصلاح نوشته‌ها وارد بازار شوند.
این تاریخچه نشان می‌دهد که پاک‌کن در طی قرن‌ها تحول یافته و از ابزار ساده‌ای برای اصلاح نوشته تبدیل به یک کالای تخصصی با انواع متنوع برای مصارف مختلف شده است.
برای داشتن اطلاعات کافی در مورد پاک‌کن‌ها با سایت آوای مهر همراه باشید:
-
پاک‌کن ها چگونه ساخته می‌شوند؟
امروزه مواد سازنده پاک‌کن ها نسبت به گذشته‌های دور تفاوت زیادی دارد. از مواد طبیعی نشات‌‌گرفته از طبیعت گرفته تا فرمول‌های پیچیده شیمیایی در ساخت پاک‌کن ها دخیل هستند. از جمله:
- لاستیک طبیعی یا مصنوعی:
قسمت اصلی پاک‌کن‌ها معمولاً از لاستیک ساخته میشود. لاستیک طبیعی از صمغ درخت کائوچو به دست می‌آید و به دلیل قابلیت پاک‌کنندگی بالا و انعطاف‌پذیری مناسب، بهترین نوع لاستیک برای ساخت پاک‌کن محسوب میشود. لاستیک طبیعی (مانند لاتکس) ترشحات داخلی(صمغ) یک درخت گرمسیری به نام درخت لاستیک (کائوچو) است. لاتکس در شکل خام خود، نوعی چسب بسیار خوب است و می‌توان با انحلال آن در حلال‌های مناسب، چسب‌های مختلفی تولید کرد.
لاستیک مصنوعی یا کائوچوی سَنتِتیک مانند SBR (استایرن-بوتادین رابر) از محصولات نفتی تهیه میشود. ترکیب این مواد در پاک‌کن عملکرد یکنواخت‌تر و مقاوم‌تری ارائه می‌دهد.
-
انواع پاک‌کن:
پاک‌کن‌ها بسته به نوع ساختار و کاربردشان برای زمینه‌های خاصی طراحی شده‌اند. بر این اساس، دسته‌بندی‌های متفاوتی برای پاک‌کن ها وجود دارد. اما مرسوم‌ترین و متداول‌ترین آنها به قرار زیر است:
- پاک‌کن لاستیکی (Rubber Eraser)
- پاک‌کن وینیل (Vinyl Eraser)
- پاک‌کن خمیری Kneaded Eraser))
- پاک‌کن برقی Electric Eraser))
- پاک‌کن فشاری یا اتودی(Mechanical Eraser or Push-Button Eraser)
- پاک‌کن جوهر (Ink Eraser)
- پاک‌کن فانتزی
-
پاک‌کن لاستیکی یا معمولی (Rubber Eraser):
به طور عمده از لاستیک ساخته می‌شوند. لاستیک یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین موادی است که برای ساخت پاک‌کن‌ها به کار می‌رود. پاککنهای لاستیکی معمولاً از مواد طبیعی یا مصنوعی لاستیکی تولید می‌شوند. لاستیک به دلیل خاصیت کشسانی خود به راحتی می‌تواند اثرات نوشتاری را از روی کاغذ بردارد. این نوع پاک‌کن‌ها معمولاً ارزان هستند و برای استفاده‌های عمومی بسیار مناسب‌اند.
یکی از معایب پاککنهای لاستیکی این است که ممکن است با استفاده مداوم کمی سطح کاغذ را ساییده و به آن آسیب بزنند و هنگام استفاده، برخی از این پاک‌کن‌ها ممکن است تکه‌های ریز لاستیک را روی کاغذ باقی بگذارند که نیاز به تمیز کردن دارد. با این حال، اگر از نوع با کیفیت و بهبود یافته آنها استفاده شود، می‌توانند عملکرد خوبی داشته باشند. این نوع پاک‌کن ها برای پاک کردن مدادهای گرافیتی مناسب‌اند و گزینه خوبی برای استفاده روزانه هستند. بنابراین بسیار کاربردی برای دانش آموزان، نویسندگان و کاربران عمومی خواهند بود.
-
پاک‌کن وینیل یا پلاستیکی (Vinyl Eraser):
این نوع پاک‌کن ها از پلاستیک مصنوعی ساخته شده‌اند و عملکرد بسیار خوبی در پاک کردن مداد دارند. آنها معمولاً نرم و انعطاف‌پذیرتر از پاک‌کن های لاستیکی هستند و به راحتی می‌توانند خطوط مداد را بدون آسیب رساندن به کاغذ پاک‌کنند. همچنین، این پاک‌کن‌ها معمولاً براده کمتری تولید می‌کنند و به راحتی تمیز می‌شوند. به دلیل بافت نرم‌تر و مقاومت بالاتر، برای پاک کردن جوهر یا مدادرنگی و حذف نوشته‌های دقیق کاربرد دارند.
-
پاک‌کن خمیری (Kneaded Eraser):
این پاک‌کن یک ماده نرم و دارای قابلیت تغییر شکل است که برای پاککردن بخش‌های حساس و جزئی در طراحی و نقاشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً از یک ترکیب خاص از لاستیک و پلیمر ساخته می‌شوند که حالت نرم و انعطاف‌پذیر به پاک‌کن می‌دهد. پاککنهای خمیری به خوبی گرافیت را به خود جذب می‌کنند و هیچ براده‌ای روی کاغذ باقی نمی‌گذارند. این پاک‌کن‌ها به دلیل عدم تولید براده، بسیار محبوب هستند. برای اصلاح جزئیات در طراحیهای مداد رنگی، سیاه قلم و ذغالی کاربرد دارد و توسط هنرمندان و طراحان گرافیتی استفاده میشود؛ چرا که به راحتی شکل می‌گیرد و لکه‌های ظریف را پاک می‌کند.
به خاطر داشته باشید که نگهداری پاک‌کن های خمیری در محیط‌های بسته یا در دمای مناسب، از خشک شدن و کاهش عملکرد آن جلوگیری می‌کند.
-
پاک‌کن برقی (Electric Eraser):
در پاککنهای برقی، از پودرهای کربن یا گرافیت به‌عنوان مواد کمکی برای تقویت قدرت پاک‌کنندگی استفاده میشود. به دلیل وجود ذرات ریز کربن یا گرافیت، این پاک‌کن‌ها قدرت بالایی در از بین بردن نوشتار دارند. از آن‌جا که این مواد به‌طور ریز و یکنواخت پخش می‌شوند، دقت پاککردن بالا می‌رود. این پاک‌کن برای طراحیهای دقیق، نقاشی‌های حرفه‌ای و پاک کردن نقاط بسیار کوچک به کار می‌رود. با توجه به این که دارای نوک چرخان با سرعت بالا است، با کمترین فشردن اثر مداد یا جوهر را به‌سرعت از بین می‌برد. معمولاً در محیط‌های حرفه‌ای و طراحیهای دقیق کاربرد دارد و برای هنرمندان و طراحان صنعتی ایده آل است.
پاک‌کن فشاری یا اتودی(Mechanical Eraser or Push-Button Eraser):
معمولاً به شکل مداد (یا اتودی) طراحی شده‌اند و مغزی پاک‌کن در آنها قرار دارد که با فشردن دکمه، به بیرون می‌آید. این پاک‌کن ها به سادگی قابل حمل بوده و به دلیل دقت عملکرد بالا برای طراحیهای هندسی، معماری یا فنی بسیار کارآمد هستند.
-
پاک‌کن جوهر (Ink Eraser):
مخصوص پاک کردن اثر جوهر نوشته شده با خودکار است یا مدادهای جوهری که نیاز به خواص ساینده و یا شیمیایی خاص دارند. برای کارهای دفتری که استفاده از جوهر بیشتری وجود دارد، بسیار مناسب هستند.
-
پاک‌کن فانتزی:
طراحیهای متنوع و جذابی دارند که بیشتر برای جذب نظر کودکان و خلق حس خوشایندی در استفاده از نوشت‌ابزار تهیه می‌شوند.
-
در خرید پاک‌کن به چه ویژگی‌هایی باید توجه کنیم؟
دانستن چه نکاتی خرید شما را لذت‌بخش می‌کند؟
در خرید پاک‌کن چند نکته مهم وجود دارد که به شما در خرید یک پاک‌کن خوب کمک می‌کند:
- جنس پاک‌کن
لاستیکی (معمولی): برای پاک کردن نوشته‌های مدادی عمومی مناسب است.
وینیل یا PVC: پاککنهای نرم‌تر و قوی‌تر، مناسب برای طراحیهای دقیق.
پاک‌کن خمیری: برای هنرمندان که نیاز به پاک کردن ظریف یا روشن کردن طرح دارند.
پاک‌کن ساینده (با ذرات زبر): برای پاک کردن جوهر یا مدادهای سخت‌تر.
- نوع نوشتار:
اگر بیشتر از مدادهای نرم (مثلB2 یاB4) استفاده می‌کنید، به پاککنهای نرم‌تر و دقیق‌تر نیاز دارید که به کاغذ آسیب نزنند.
برای مدادهای سخت (مثل H2)، پاککنهای لاستیکی می‌توانند گزینه خوبی باشند.
- براده یا اثر باقی‌مانده (Residue)
پاک‌کن خوب باید کمترین مقدار براده را داشته باشد و موقع پاک کردن، تکه‌تکه نشود.
- قدرت پاک‌کنندگی
یک پاک‌کن خوب باید بتواند بدون آسیب زدن به کاغذ، گرافیت یا جوهر را کامل پاک‌کند.
- قابلیت حمل و استفاده آسان
پاککنهای فشاری (قلمی) یا پاک‌کن‌هایی که درون پوشش یا قاب هستند، برای استفاده‌ی روزمره یا همراه داشتن در کیف بهترند.
- مناسب بودن برای نوع کاغذ
برای کاغذهای نازک و حساس بهتر است از پاککنهای نرم‌تر یا پلاستیکی استفاده کنید تا از ساییدگی یا آسیب به کاغذ جلوگیری شود.
- قیمت و کیفیت:
اگر به دنبال استفاده معمولی و روزمره هستید، پاککنهای ارزان‌تر و ساده کافی خواهند بود. اما اگر نیاز به دقت بالاتر دارید، پاک‌کن‌هایی با کیفیت بالاتر انتخاب کنید. در این موارد مانند طراحیهای هنری یا نقاشی، پاککنهای فشاری یا برقی می‌توانند بسیار مفید باشند. قیمت پاک‌کن ها بسته به کیفیت، برند و ویژگی‌ها متفاوت است؛ بنابراین به نسبت کیفیت و کارکرد، ارزش خرید را مورد توجه قرار دهید.
- ظاهر، طراحی و ارگونومی:
بعضی افراد دوست دارند پاککنهای فانتزی یا رنگی داشته باشند. البته کیفیت همیشه از ظاهر مهم‌تر است. پاک‌کن باید راحت در دست گرفته شده و بدون فشار اضافی کار کند. شکل و وزن مناسب به کنترل بهتر و استفاده طولانی مدت کمک می‌کند. از پاککنهای در اندازه بزرگ بیشتر برای پاک کردن بخش‌های وسیع و از اندازه‌های کوچک آن برای پاک کردن جزئیات ریز در طراحی یا نقاشی استفاده میشود.
این ویژگی‌ها کمک می‌کنند تا یک پاک‌کن عملکرد بهتری داشته باشد و تجربه کاربری بهتری را فراهم کند.
-
برای اصلاح مدادرنگی از چه پاک‌کن هایی می‌توانیم استفاده کنیم؟
پاک کردن مداد رنگی کمی متفاوت از مداد معمولی است. چرا که مغز مداد رنگی روغنی‌تر و رنگ‌دانه‌هایش قوی‌تر هستند. بنابراین پاک‌کن‌ها بیشتر برای کمرنگ کردن یا جلوه دادن به طرح به کار می‌روند، تا پاککردن کامل. اما برخی پاک‌کن‌ها به طور خاص برای مداد رنگی طراحی شده‌اند تا بتوانند رنگ‌های مداد رنگی را به طور موثر و بدون آسیب رساندن به کاغذ پاک‌کنند. دارای قدرت پاک کنندگی بالا هستند، چون رنگ مداد رنگی عمیق‌تر بر بافت کاغذ می‌نشیند. برخی از این پاک‌کن‌ها از این قرارند:
پاک‌کن خمیری (Kneaded Eraser):
بهترین گزینه برای مداد رنگی سبک و ملایم است. عملکرد این پاک‌کن با فشار دادن روی رنگ است، نه کشیدن آن روی کاغذ.
پاک‌کن ساینده (Abrasive Eraser):
بعضی از پاککنهای مخصوص مداد رنگی قوی‌تر طراحی شده‌اند و در ترکیبات آن ذرات زبری استفاده شده است که رنگ را از روی کاغذ می‌سابد. (مثل پاک‌کن سر آبی-خاکستری‌ها)
پاک‌کن برقی (Electric Eraser):
پاک‌کن های برقی با توجه به چرخش سری پاک‌کن ، این قابلیت را دارند که رنگ را به صورت ظریف از روی کاغذ پاک‌کنند.
پاک‌کن وینیل سفید (Soft Vinyl Eraser):
برای پاک کردن لایه‌های سبک‌تر مداد رنگی مناسب‌اند، بدون اینکه کاغذ آسیب ببیند.
به طور کلی، استفاده از پاک‌کن های مخصوص برای مدادهای رنگی می‌تواند به شما کمک کند تا آثار هنری خود را بهبود بخشید و خطاها را به راحتی اصلاح کنید.
- به یاد داشته باشید:
هنگام استفاده از پاک‌کن های مخصوص مداد رنگی، بهتر است از فشار زیاد بر روی کاغذ خودداری کنید تا از آسیب به بافت کاغذ جلوگیری شود. همچنین، انتخاب پاک‌کن با کیفیت بالا می‌تواند تأثیر زیادی بر روی نتیجه نهایی داشته باشد.
همیشه سعی کنید با فشار کم و حرکت‌های دایره‌ای شکل از پاک‌کن استفاده کنید تا کاغذ خراب نشود.
پاککنهای خود را از کثیفی‌ها و ذرات پاک کردن قبلی تمیز کنید. این کار نه تنها طول عمر پاک‌کن را افزایش می‌دهد، بلکه از ایجاد لکه یا آسیب به کاغذ جلوگیری می‌کند.
-
بهترین نشان (برند)های ایرانی پاک‌کن کدام‌ها هستند؟
۱. پنتر (Panter)
تولیدکننده پاککنهای باکیفیتی است، مخصوصاً مدل‌های ضد گرد و خاک (Dust-Free).
تنوع خوبی در مدل دارد. هم مدل معمولی، هم مدل‌های فشاری (پاک‌کن قلمی).
دارای قیمت مناسب و کیفیت خوب نسبت به مدل‌های خارجی.
۲.کنکو (Canco)
یکی از برندهای معروف نوشت‌ابزار ایرانی-کانادایی که پاککنهای نرم و بدون آسیب به کاغذ تولید می‌کند.
مناسب مدرسه و استفاده‌ی روزمره.
۳. آریا (Arya)
بیشتر معروف به محصولات هنری است.
پاککنهای خمیری و معمولی خوبی دارد مخصوص بچه‌ها و طراحیهای ابتدایی.
۴. فکتیس (Factis)
البته فکتیس اصالتاً اسپانیایی است، ولی بعضی محصولات آن یا بسته‌بندی محصولات آن در ایران انجام میشود.
پاککنهای خوبی برای مداد رنگی و طراحیهای ظریف دارد.
۵. استدلر ایرانی (Staedtler Iran)
آوای مهر در تلاش است تا با ارائه محصول با کیفیت و متنوع خرید لذت بخشی را برای شما فراهم کند.